Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych
w Krośnie

W Polsce prawo wykonywania zawodu pielęgniarki albo położnej cudzoziemcowi przyznaje okręgowa rada pielęgniarek i położnych właściwa ze względu na miejsce przyszłego wykonywania zawodu.

Podstawy prawne: art. 35 i 36 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej

Zgodnie z przepisem art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 roku o zawodach pielęgniarki i położnej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 479 ze zm.) okręgowa rada pielęgniarek i położnych właściwa ze względu na miejsce przyszłego wykonywania zawodu, może przyznać prawo wykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej na stałe albo na czas określony cudzoziemcowi, który:

• posiada zezwolenie na pobyt stały w Rzeczypospolitej Polskiej,
• posiada urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego w mowie i piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej, wydane na podstawie ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim ( U. z 2019 r. poz. 1480 oraz z 2020 r. poz. 285),
• przedstawi zaświadczenie o wykonywaniu zawodu pielęgniarki, położnej na podstawie przepisów obowiązujących w państwie, w którym dotychczas wykonywał zawód,
• przedstawi zaświadczenie odpowiedniego organu państwa, którego jest obywatelem, że nie został pozbawiony prawa wykonywania zawodu lub prawo to nie zostało zawieszone i nie toczy się przeciwko niemu postępowanie w sprawie pozbawienia lub zawieszenia prawa wykonywania zawodu,
• posiada świadectwo ukończenia szkoły pielęgniarskiej lub szkoły położnych bądź uzyskane w innym państwie świadectwo uznane w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędne ze świadectwem ukończenia takiej szkoły, zgodnie z odrębnymi przepisami, pod warunkiem że spełnia minimalne wymogi kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej,
• posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
• posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu pielęgniarki lub wykonywanie zawodu położnej,
• odbył 6 miesięczny staż adaptacyjny we wskazanym podmiocie leczniczym (wymogu tego nie stosuje się do cudzoziemców którzy ukończyli szkołę pielęgniarską lub szkołę położnych w Rzeczypospolitej Polskiej – art. 35 ust. 2 ww. ustawy)
• wykazuje nienaganną postawę etyczną.

Cudzoziemiec ubiegający się o przyznanie prawa wykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej w trybie art. 35 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, zobowiązany jest do uprzedniego odbycia 6 miesięcznego stażu adaptacyjnego we wskazanym podmiocie leczniczym.

Z kolei zgodnie z art. 36 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej okręgowa rada pielęgniarek i położnych przyznaje uprzednio cudzoziemcowi niebędącemu obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, ograniczone prawo wykonywania zawodu na czas odbycia stażu adaptacyjnego, o ile spełnia on następujące warunki:

• posiada urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego w mowie i piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej, wydane na podstawie ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim ( U. z 2019 r. poz. 1480 oraz z 2020 r. poz. 285),
• posiada świadectwo ukończenia szkoły pielęgniarskiej lub szkoły położnych bądź uzyskane w innym państwie świadectwo uznane w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędne ze świadectwem ukończenia takiej szkoły, zgodnie z odrębnymi przepisami, pod warunkiem że spełnia minimalne wymogi kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej,
• posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
• posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu pielęgniarki lub wykonywanie zawodu położnej

Powyższe wymogi stanowią minimum, jakie musi spełnić każdy cudzoziemiec, w celu uzyskania ograniczonego prawa wykonywania zawodu na czas odbycia stażu adaptacyjnego.

Postępowanie związane z przyznaniem prawa wykonywania zawodu cudzoziemcowi, który ukończył studia pielęgniarskie, położnicze poza UE i posiada znostryfikowany w Polsce dyplom 

1. Ww. cudzoziemiec ubiegający się o przyznanie pwz musi odbyć staż adaptacyjny. Taki cudzoziemiec powinien w pierwszej kolejności złożyć wniosek o przyznanie ograniczonego prawa wykonywania zawodu pielęgniarki, pielęgniarza/położnej, położnego oraz wpisanie do okręgowego rejestru do okręgowej rady pielęgniarek i położnych właściwej ze względu na miejsce przyszłego wykonywania zawodu.

Do wniosku powinien załączyć:

• dokument potwierdzający nostryfikację, uznanie dyplomu / świadectwa w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędny z dyplomem / świadectwem ukończenia polskiej szkoły wraz z dyplomem i jego tłumaczeniem dokonanym przez tłumacza przysięgłego – oryginał do wglądu
• Zaświadczenie o stanie zdrowia pozwalającym wykonywać zawód, wydane przez lekarza medycyny pracy.
• Dwa zdjęcia
• Dokument tożsamości do wglądu
• Urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego w mowie i piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej, wydane na podstawie ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (certyfikat znajomości języka polskiego wydawany jest przez Państwową Komisję do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego po zdaniu przez cudzoziemca egzaminu ze znajomości języka polskiego (egzamin jest odpłatny). Szczegółowe informacje dotyczące m.in. ww. egzaminu, miejscach przeprowadzania egzaminów, wysokości opłat za egzamin i dane kontaktowe do ww. Komisji dostępne są na stronie certyfikatpolski.pl

 

Cudzoziemiec powinien przedstawić zatem:

– zaświadczenie wydane przez polską uczelnię wyższą potwierdzające nostryfikację, uznanie zagranicznego dyplomu / świadectwa w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędny z dyplomem / świadectwem ukończenia polskiej szkoły pielęgniarskiej lub szkoły położnych i tytułem zawodowym licencjata pielęgniarstwa, magistra pielęgniarstwa/położnictwa. Ważne!!! W takim przypadku cudzoziemiec musi odbyć staż adaptacyjny!!!

Należy wskazać, iż okręgowa rada pielęgniarek i położnych nie ma kompetencji do samodzielnej oceny czy też uznania w RP dyplomu/świadectwa uzyskanego przez cudzoziemca za granicą za równorzędny z dyplomem / świadectwem ukończenia polskiej szkoły pielęgniarek lub szkoły położnych!!!!!

2. W przypadku spełnienia przez cudzoziemca ww. warunków wymaganych w celu przyznania ograniczonego prawa wykonywania zawodu okręgowa rada pielęgniarek i położnych podejmuje uchwałę o przyznaniu ograniczonego prawa wykonywania zawodu oraz na jej podstawie dokonuje wpisu do okręgowego rejestru pielęgniarek albo do rejestru położnych i wydaje dokument ograniczonego prawa wykonywania zawodu.
3. Następnie okręgowa rada pielęgniarek i położnych w drodze uchwały, uwzględniając wnioski zgłoszone przez pielęgniarki i położne, kieruje – na obszarze swojego działania – pielęgniarki i położne, którym przyznała ograniczone prawo wykonywania zawodu i które wpisała na listę członków izby, do podmiotów organizujących staż. Jeżeli brak miejsc uniemożliwia pielęgniarce lub położnej odbycie stażu na obszarze działania izby, której jest ona członkiem, staż odbywa się w podmiocie organizującym staż położonym na obszarze działania innej izby, wybranym przez pielęgniarkę lub położną spośród podmiotów wskazanych przez okręgową radę pielęgniarek i położnych; do podmiotu organizującego staż pielęgniarkę lub położną kieruje okręgowa rada pielęgniarek i położnych, na której obszarze działa podmiot organizujący staż.
4. Staż adaptacyjny może być odbywany aktualnie przez cudzoziemców na podstawie przepisów zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 25 października 2016 r. w sprawie stażu adaptacyjnego dla cudzoziemców ubiegających się o przyznanie prawa wykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej (Dz. U. poz. 1792) i trwa 6 miesięcy. Staż adaptacyjny może być odbywany w podmiocie leczniczym, który spełnia warunki określone w ww. rozporządzeniu. Zgodnie bowiem z powyższym rozporządzeniem staż adaptacyjny, w tym staż cząstkowy, odbywa się w podmiocie leczniczym, który spełnia następujące warunki:

1) udziela świadczeń zdrowotnych w zakresie umożliwiającym zrealizowanie co najmniej jednego programu stażu cząstkowego przez pielęgniarkę lub położną;

2) zatrudnia pielęgniarki lub położne posiadające kwalifikacje i doświadczenie, o których mowa w § 9 ust. 1 rozporządzenia :

(koordynator stażu – posiada licencjat pielęgniarstwa lub położnictwa lub tytuł magistra na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo, lub średnie wykształcenie medyczne w zawodzie pielęgniarka lub położna i specjalizację w wybranej dziedzinie pielęgniarstwa lub położnictwa oraz  co najmniej 5-letni staż pracy w zawodzie pielęgniarki lub położnej)

i § 10 ust. 1 rozporządzenia:

(opiekun stażu – posiada specjalizację lub ukończył kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa lub położnictwa właściwej dla realizacji stażu cząstkowego lub posiada co najmniej 5-letni staż pracy w zawodzie związanym z daną dziedziną oraz jest zatrudniony w podmiocie organizującym staż na warunkach umożliwiających realizację przez pielęgniarkę lub położną programu stażu cząstkowego),

3) posiada zaplecze diagnostyczno-terapeutyczne zapewniające realizację treści merytorycznych ramowego programu w sposób i w czasie określonych w rozporządzeniu;

4) zawarł umowy z innymi podmiotami leczniczymi spełniającymi warunki, o których mowa w pkt 1-3, w celu umożliwienia zrealizowania przez pielęgniarkę lub położną, w ramach oddelegowania, tej części ramowego programu, której realizacji nie może zapewnić w zakresie udzielanych przez siebie świadczeń zdrowotnych.

5. Należy pamiętać, iż aktualnie odbycie stażu adaptacyjnego nie wymaga posiadania zezwolenia na pracę i zwalnia z obowiązku odbycia przeszkolenia po przerwie w wykonywaniu zawodu.
6. Po odbyciu stażu adaptacyjnego podmiot leczniczy organizujący staż, na podstawie pozytywnie zaliczonego stażu, wydaje pielęgniarce lub położnej zaświadczenie o odbyciu stażu. Kopię zaświadczenia podmiot organizujący staż przekazuje, w terminie 14 dni od dnia zaliczenia stażu, okręgowej radzie pielęgniarek i położnych, która skierowała pielęgniarkę lub położną do odbycia stażu.
7. Po otrzymaniu przez OIPiP kopii zaświadczenia o odbyciu stażu adaptacyjnego przez cudzoziemca możliwe jest przyznanie cudzoziemcowi pełnego prawa wykonywania zawodu. W tym celu powinien on złożyć wniosek o przyznanie prawa wykonywania zawodu (pełnego) do okręgowej rady pielęgniarek i położnych właściwej ze względu na miejsce przyszłego wykonywania zawodu
8. Do wniosku o przyznanie pełnego prawa wykonywania zawodu cudzoziemiec powinien dodatkowo dołączyć:

• Zaświadczenie o wykonywaniu zawodu pielęgniarki / położnej na podstawie przepisów w Państwie w którym dotychczas cudzoziemiec wykonywał zawód. (Jeżeli nie wykonywał zawodu w swoim Państwie powinien złożyć zaświadczenie od właściwego organu w swoim państwie potwierdzające, że nie wykonywał zawodu).
• Zaświadczenie odpowiedniego organu Państwa, którego jest obywatelem, że nie został pozbawiony prawa wykonywania zawodu lub prawo to nie zostało zawieszone i nie toczy się przeciwko niemu postępowanie w sprawie pozbawienia lub zawieszenia prawa wykonywania zawodu.
• Zezwolenie na pobyt stały albo inny dokument stwierdzający uprawnienie do przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. (Należy wskazać, iż okręgowa rada pielęgniarek i położnych może przyznać prawo wykonywania zawodu na czas określony cudzoziemcowi nieposiadającemu zezwolenia na pobyt stały, który spełnia warunki określone w 35 ust. 1 pkt 2-8 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej). Okręgowa rada może zatem przyznać prawo wykonywania zawodu na czas określony cudzoziemcowi nieposiadającemu zezwolenia na pobyt stały na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a spełniającemu pozostałe warunki przyznania prawa wykonywania zawodu. Prawo wykonywania zawodu może być w takiej sytuacji wydane na okres nie dłuższy niż okres, na który osoba wnioskująca posiada uprawnienie do przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
• Kopię zaświadczenia o ukończeniu stażu adaptacyjnego – oryginał do wglądu.

Jeżeli cudzoziemiec ukończył studia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł licencjata pielęgniarstwa lub licencjata położnictwa (lub magistra na tych kierunkach) składa tylko wniosek o przyznanie pełnego prawa wykonywania zawodu (nie musi odbywać stażu adaptacyjnego) wraz z dokumentami wymaganymi na gruncie art. 35 ust. 1 ustawy o zawodach z uwzględnieniem poniższych odrębności:

Zamiast zaświadczenia o nostryfikacji dyplomu taki cudzoziemiec składa kopię dyplomu ukończenia polskiej szkoły pielęgniarskiej lub odpowiednio polskiej szkoły położnych.

Ww. cudzoziemiec nie ma obowiązku odbycia stażu adaptacyjnego i nie ma zatem wymogu dołączenia kopii zaświadczenia o ukończeniu stażu adaptacyjnego.

Ww. cudzoziemiec powinien także dołączyć certyfikat znajomości języka polskiego wydany przez Państwową Komisję do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego pomimo że ukończył szkołę pielęgniarską/położnych w Polsce. Cudzoziemiec, który ukończył studia w języku polskim np. na kierunku pielęgniarstwo, położnictwo może otrzymać ww. certyfikat bez konieczności zdawania egzaminu po złożeniu stosownego wniosku i uiszczeniu opłaty za wydanie certyfikatu (na podstawie art. 11a ust. 4 ustawy o języku polskim). Informacje w tym zakresie dostępne są na stronie www.certyfikatpolski.pl,w zakładce certyfikat bez egzaminu.

9. W przypadku spełnienia przez cudzoziemca warunków wskazanych w zapisach ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej okręgowa rada pielęgniarek i położnych podejmuje uchwałę o przyznaniu cudzoziemcowi prawa wykonywania zawodu (pełnego) na stałe lub na czas określony, dokonuje stosownych zmian w okręgowym rejestrze pielęgniarek lub rejestrze położnych- jeżeli wcześniej było przyznane ograniczone PWZ i wydaje dokument prawa wykonywania zawodu (pełnego).

---

 

Najczęstsze pytania i odpowiedzi związane z przyznaniem prawa wykonywania zawodu cudzoziemcom w trybie art. 35 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej

 Jakie ukraińskie dyplomy mogą być nostryfikowane w Polsce?

W odniesieniu do Ukrainy ww. nostryfikacja może obejmować tylko dyplomy ukończenia studiów wyższych I i II stopnia w zakresie pielęgniarstwa uzyskane na Ukrainie a więc bakałwr, magistr.

1. Czy pielęgniarka z Ukrainy posiadająca dyplom młodszego specjalisty może uznać swój dyplom i go nostryfikować? Czy można przyznać PWZ w takim przypadku w trybie art. 35 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej ?

Nie Biorąc pod uwagę fakt, iż w polskich szkołach wyższych nie prowadzi się tego typu kształcenia, nie ma możliwości nostryfikacji dyplomu młodszego specjalisty (stwierdzenia równoważności  takiego dyplomu z odpowiednimi dyplomami wydawanymi przez polskie uczelnie). W związku z powyższym nie ma również możliwości przyznania prawa wykonywania zawodu w trybie art. 35 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej w oparciu o posiadany tytuł młodszego specjalisty. Aby ubiegać się o przyznanie prawa wykonywania zawodu pielęgniarki albo położnej w powyższym trybie cudzoziemiec powinien uzupełnić wykształcenie na studiach I stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo w Polsce .W takim bowiem przypadku może istnieć możliwość uznania, zaliczenia  odpowiednich okresów studiów odbywanych na Ukrainie. Decyzję taką podejmuje jednak wyłącznie uczelnia, o przyjęcie do której zwraca się posiadacz dokumentu. Alternatywnie cudzoziemiec z Ukrainy powinien ukończyć studia wyższe z zakresu pielęgniarstwa lub położnictwa wskazane w odpowiedzi na pytanie nr 1. W przypadku ukończenia ww. studiów wyższych z zakresu pielęgniarstwa lub położnictwa na Ukrainie dyplom ukończenia takich studiów powinien być następnie dodatkowo znostryfikowany przez odpowiednią polską uczelnię wyższą.

 

1. Jaki dokument powinien przedłożyć cudzoziemiec w celu potwierdzenia znajomości języka polskiego na potrzeby przyznania PWZ w trybie art. 35 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej?

 Cudzoziemiec (Np. pielęgniarka z Ukrainy) już na etapie przyznania ograniczonego prawa wykonywania zawodu pielęgniarki (w celu odbywania stażu adaptacyjnego w podmiocie leczniczym) musi posiadać urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego w mowie i piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej, wydane na podstawie ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim. Zgodnie z zapisami ustawy o języku polskim urzędowym poświadczeniem znajomości języka polskiego jako obcego jest certyfikat znajomości języka polskiego wydawany przez Państwową Komisję do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Certyfikat ten może być uzyskany przez cudzoziemca, po zdaniu egzaminu ze znajomości języka polskiego (egzamin jest odpłatny). Szczegółowe informacje dotyczące m.in. ww. egzaminu, miejscach przeprowadzania egzaminów, wysokości opłat za egzamin i dane kontaktowe do ww. Komisji dostępne są na stronie www.certyfikatpolski.pl

Tym samym inny dokument potwierdzający znajomość języka polskiego wydany w innym trybie niż przewidziany w ustawie o języku polskim nie może być uznany przy przyznaniu PWZ w trybie art. 35 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej (np. komercyjny certyfikat o ukończeniu kursu językowego z zakresu języka polskiego). Kandydaci powinni się zgłaszać do ośrodków, które będą organizować egzaminy. Aktualna lista ośrodków i terminów przeprowadzania egzaminów dostępna jest na stronie internetowej www.certyfikatpolski.pl

 

1. Na jakim poziomie biegłości językowej pielęgniarka będąca cudzoziemcem powinna zdać egzamin z języka polskiego w celu uzyskania urzędowego poświadczenia znajomości języka polskiego jako obcego?

Należy wskazać, iż niestety obowiązujące przepisy prawa nie regulują kwestii na jakim poziomie biegłości językowej pielęgniarka będąca cudzoziemcem powinna zdać egzamin z języka polskiego jako obcego w celu uzyskania urzędowego poświadczenia znajomości języka polskiego (certyfikatu znajomości języka polskiego).

Przepisy ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim przewidują jedynie, że poziom biegłości językowej określa się zgodnie z poziomem zdanego egzaminu. To osoba przystępująca do egzaminu wybiera określony poziom biegłości językowej na którym chce zdawać egzamin ze znajomości języka polskiego. Według naszej wiedzy Państwowa Komisja do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego wskazała, iż egzaminy z języka polskiego będą przeprowadzane na poziomie B1, B2 i C1. Dane kontaktowe do Komisji dostępne są na stronie http://www.certyfikatpolski.pl/pl/ Niemniej jednak wobec braku szczegółowych przepisów w przedmiotowej kwestii należy uznać, iż na chwilę obecną pielęgniarka – cudzoziemiec może w celu uzyskania prawa wykonywania zawodu pielęgniarki w Polsce w trybie art. 35 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej złożyć certyfikat wydawany przez Państwową Komisję do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego potwierdzający znajomość języka polskiego jako obcego na każdym z wyżej wymienionych poziomów biegłości językowej, w tym również na poziomie B1.